Muziek is een combinatie van geluid en van het ontbreken van geluid. Het geluid kan zowel instrumentaal als vocaal van aard zijn, of uit een combinatie van beide bestaan. Als de combinatie van het geproduceerde geluid als doel heeft aangenaam te zijn of een emotie over te brengen, dan kan men zeggen dat het muziek betreft. Muziek heeft altijd een doel. Het is met voorbedachte rade gemaakt. Zelfs als het tot uiting komt in de vorm van een Jamsessie, (een spontane, onvoorbereide vorm van muzikaal samenspel) is het doel het maken van muziek. Zodanig kan muziek nooit per ongeluk ontstaan door een combinatie van willekeurig geluid. De uitdrukking “dat klinkt als muziek” sluit hier op aan. Iets kan klinken als muziek, maar als het doel niet het maken van muziek is, of het overbrengen van een emotie, of geluid mooi te rangschikken, dan kan men niet van muziek spreken.
Over het ontstaan van muziek is weinig bekend. De oorsprong bevindt zich in een ver verleden, lang voordat de mens begon met schrijven, en vandaar is er weinig tot niets over bekend. Als we naar de archeologische vondsten kijken, kan men stellen dat de eerste instrumenten voor het maken van muziek ergens in de periode van het Aurignacien tot aan het Magdalénien (ca. 50.000 tot 10.000 voor Christus) zijn gevonden in Europa. Lees meer over de oudste fluit gevonden in Duitsland van zo’n 30.000 jaar oud op. Het betrof voornamelij
k fluiten en afbeeldingen van “tovenaars” met een fluit. De fluiten waren gemaakt van voet kootjes of holle beenderen, en sommige van deze fluiten hadden toongaten. Waar we zien dat de eerste instrumenten uit ca. 50.000 tot 10.000 voor Christus komen, zijn de eerste geschreven aanwijzingen van het bestaan van een gezang afkomstig uit Ur (een stad in Mesopotamië) slechts 4.000 jaar oud.
In de oudheid en middeleeuwen waren er verschillende theorieën over het ontstaan van muziek, en vele hingen samen met mythen. Vele theorieën verklaarden dat muziek van goddelijke oorsprong was, gegeven aan de mens. In Genesis, het eerste boek van de Bijbel, wordt melding gemaakt van ene Jubal, zoon van Lamech en Adah, en een broer van Jabal, die afstamde van Kaïn. Aan hem is toegeschreven dat hij vader is geworden van allen die citer en fluit bespelen.
Later is men meer wetenschappelijk gaan kijken naar de oorsprong van muziek. Charles Darwin leefde in de veronderstelling dat de oorsprong van muziek lag in de menselijk wil om bepaalde dierengeluiden (voornamelijk vogels) te imiteren. Jean-Jacques Rousseau legde het ontstaan van muziek uit aan de hand van geluiden als abstract van de menselijke taal. Carl Stumpf legde het ontstaan uit aan de hand van het menselijke roepen. Herbert Spencer dacht dat muziek ontstaan was als uiting van emotie. Ook het idee dat muziek ontstaan was door baby’s, omdat een kind vanaf zijn geboorte geluid maakt en ordent, was een populaire opvatting.